اشنایی با نقاشی زیر لعابی

تکنیک نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی چیست؟

نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی باعث ایجاد تغییرات متنوع و زیادی در سبک و رنگ‌بندی ظروف شده است. امروزه شاهد طرح‌های ساده و انتزاعی در نقاشی زیر لعابی هستیم که سبب پیشرفت و شکوفایی این سبک نقاشی در خلق آثار بسیار نوآورانه شده است و دلیل به وجود آمدن ظروف سرامیکی مزین و منقوش شده با این تکنیک نقاشی، از همین موضوع ریشه می‌گیرد.

نقاشی روی سفال لعاب‌کاری شده به دو روش کلی زیر لعاب و رو لعاب انجام می‌شود. در نقاشی زیرلعابی به جای نقاشی روی محصول نهایی، رنگ و طرح مورد نظر پیش از لعاب‌کاری نهایی روی بدنه سفال نقش زده می‌شود. سپس برای جلوه‌ای جذاب و درخشنده بخشیدن به سفال، لعاب روی آن اجرا می‌شود.نقاشی زیرلعابی که به آن زیررنگی هم گفته می‌شود یکی از باسابقه‌ترین تکنیک‌های زیباسازی و نقاشی روی سفال در سرتاسر جهان است. دوران اوج این هنر در ایران به حدود قرن یازده و دوازده میلادی و دوران سلجوقیان بازمی‌گردد.تکنیک نقاشی زیر رنگی در ابتدا با رنگ‌های آبی و سیاه در ایران رواج پیدا کرد که با بهره مندی از این تکنیک به نقاشی ظروف می‌پرداختند. این نقاشی‌ها و طرح‌های ایجاد شده بر روی سفال را نقاشی سایه نما می‌نامند.

نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی، ساده و خاص

یکی از فاکتورهای مهم و جذاب در نقاشی زیر لعابی این است که از طرح‌های ساده در نقاشی استفاده می‌شود. تکرار طرح‌های ساده موجب می‌شود که سادگی در این ظروف غلبه کند؛ اما در عین حال باعث از بین رفتن جذابیت آن نمی‌شود. بنابراین تفاوتی نمی‌کند که خانه‌ای با دکوراسیون و اکسسوری‌های سنتی، کلاسیک و یا لوکس داشته باشید.همچنین اگر خانه‌ای با دکوراسیون مینیمال و مدرن دارید، به راحتی می‌توانید از این ظروف جذاب در تزیین قسمت‌هایی از خانه استفاده کنید و سادگی و جذابیت آن را به خانه دعوت کنید.

عید را با نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی همراه کنید

چیزی به عید نمانده! برای تزیین سفره شب یلدا کمی خلاقیت را چاشنی کار کنید و میوه‌ها و آجیل را در ظروفی خاص و زیبا بچینید. زیباترین ظروف در سال نو (1403)، ساده‌ترین آن‌ها هستند. بهتر است با سادگی روزهای گذشته ایرانی همراه شوید.

سیب های  سرخ را در یک دیس سرامیکی رنگی بریزید و یک دیس سرامیکی دیگر را پر از شیرینی های رنگارنگ کنید و از میهمانان پذیرایی کنید. فراموش نکنید که برای جذاب‌تر کردن عید بیشتر از هر چیز نیاز به شاد بودن دارید!

وش نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی

نقاشی روی ظروف لعاب ‌کاری شده با دو شیوه کلی صورت می‌گیرد. این دو شامل زیر لعابی و رو لعابی هستند. در نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی، قبل از لعاب‌کاری نهائی، ابتدا رنگ و طرح دلخواه پیاده می‌شود. سپس برای ماندگاری و ثبات بخشیدن به ظروف سرامیکی، ظروف نقاشی شده شما ابتدا یک بار در کوره پخته میشود,ولایه لعابی روی آن را می‌پوشاندومجدد داخل کوره پخته میشود. نوع لعابی که روی نقاشی‌های زیر لعابی استفاده می‌شده است، قلیایی است؛ زیرا لعاب قلیایی به ثبات نقاشی کمک می‌کند و مقاومت بالایی دارد. در ضمن در زیبایی بخشیدن به روی ظروف تاثیر بسیار زیادی دارد. در این قسمت برای براق شدن و زیبایی کار، روی ظروف سرامیکی با لایه لعابی استتار می‌شود تا کیفیت آن را افزایش دهند.

به‌ این‌ ترتیب مانع نفوذ مایعات در ظروف سرامیکی می‌شوند و مقاومت آن را در برابر حرارت بالا می‌برند. این کار باعث ایجاد سطحی صاف و صیقلی بر ظروف می‌شود. با این شیوه، نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی مرگ نخواهد داشت و تا مدت‌ها بدون هیچ آسیبی، پایدار باقی خواهد ماند. نکته قابل‌توجه در این است که با طی کردن این مراحل ، ظروف سرامیکی دارای یک لایه محافظتی مقاوم خواهند بود که آن‌ها را قابل شستشو می‌کند.

ناگفته نماند که در روش نقاشی زیر لعابی برای پخت، از دمای بیشتری نسبت به روش رو لعابی استفاده می‌شود که طیف رنگ‌های مورد نظر را محدودتر می‌کند. در این سبک از نقاشی می‌توان طرح‌های دقیق را هنرمندانه بر روی سرامیک نقش زد.

روش نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی

در نقاشی زیر لعابی، رنگ‌ها از چهار بخش اصلی درست می‌شوند که عبارت‌اند از: رنگ دهنده، تثبیت‌کننده (لعاب)، حلال (آب) و افزودنی‌های روان کننده. از ترکیبات متفاوت این مواد برای درست کردن رنگ در نقاشی زیر لعابی استفاده می‌شود که با گذر زمان، مهارت و تجربه لازم در ترکیب بهینه آن‌ها افزایش یافته است.

در تکنیک نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی، ماده اصلی رنگ‌دانه یا پیگمنت است. رنگ‌دانه‌ها در این تکنیک باید قادر باشند که دمای بالا را تحمل کنند. زیرا افزایش دمای کوره‌ها گاهی به ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. به همین خاطر است که در نقاشی زیر لعابی امکان استفاده از رنگ‌های معمولی مانند رنگ اکرلیک وجود ندارد.

رنگ‌هایی که برگرفته از طبیعت هستند، بی‌گمان جزء بهترین رنگ‌ها برای نقاشی زیر لعابی هستند. سال‌های سال است که این رنگ‌دانه‌های طبیعی جایگزین بهتری نداشته است. مواد معدنی مثل فلزات رنگی یا اکسید فلزات گوناگون از این دسته رنگ‌دانه‌های طبیعی هستند.

اما به هر شکل مواد رنگی طبیعی نیز محدود هستند و برای داشتن طیف رنگی متنوع و رهایی از محدودیت، مواد قلیایی را به لایه لعابی اضافه کردند و به‌این‌ترتیب صنایع شیمیایی را  برای فرآوری مواد معدنی در تکنیک نقاشی زیر لعابی در ظروف سرامیکی به کار گرفته شد تا رنگ‌های متنوع در طیف‌های وسیع در دسترس قرار بگیرد.

این روزها رنگ‌دانه را از مواد معدنی تولید می‌کنند. آن‌ها را بعد از استخراج و فرآوری به رنگ‌دانه‌های صنعتی مبدل می‌کنند تا به‌راحتی در دسترس هنرمندان باشد. آستین (stain) نام کلی این رنگ‌دانه‌ها هست و هر رنگ دارای کد مخصوص و جداگانه است تا خرید مشتریان به سهولت انجام شود.

آستین‌ها رنگ‌های نقاشی زیر لعابی و سایر متغیرهای مربوط به آن را ثابت نگه می‌دارند و باید موقع استفاده از آن‌ها به این نکته توجه داشت که هر آستین دارای بازه دمایی مخصوص به خودش است که در لعاب‌کاری باید به این موضوع دقت کرد.

یکی از افزودنی‌هایی که در نقاشی زیرلعابی به منظور پیشگیری از بروز ایرادهای مختلف در محصول نهایی به کار می‌رود پودر لعاب است. این لعاب به رنگ افزوده می‌شود و با لعاب نهایی روی سفال تفاوت دارد.افزودن پودر لعاب به رنگ نقاشی زیرلعابی باعث افزایش غلطت و چسبندگی بیشتر میان اجزای رنگ می‌شود. و به تثبیت بیشتر رنگ روی بدنه سفال پس از پخت کمک می‌کند.پس از اجرای نقاشی با استفاده از رنگ‌ها و تکنیک‌های مختلف به منظور افزایش استحکام سطح سفال، تثبیت رنگ‌ها و بخشیدن جلوه‌ای براق به سفال، باید آن را به صورت کامل با لعاب شفاف ساده بپوشانید. سپس مجدداً در کوره تا دمای معین حرارت دهید تا نتیجه نهایی حاصل شود.

این میزان از اهمیت دادن در تهیه رنگ نقاشی در زیر لعابی به خوبی نشان دهنده کیفیت بالای این نوع ظروف سرامیکی است. بنابراین می‌توانید با خیال آسوده از آن‌ها استفاده کنید و نگران کمرنگ شدن رنگ آن‌ها به مرور زمان و با شستشوی مکرر نباشید.